Türkiye’nin istikrarlı büyümesini sürdürmesi ve nitelikli üretim yapısına geçmesi için artık katma değeri daha yüksek ürünlere ağırlık verilmesi gerekiyor. Hükümet tarafından hayata geçirilen Ar-Ge Reform Paketi ise bu amaca ulaşmada büyük katkı sağlayacak. 33 maddeden oluşan ve 64. Hükümet’in programı çerçevesinde hazırlanan paket Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) onaylandı, 1 Mart’ta yürürlüğe girecek. Paket ile Türkiye’nin artık sadece ürün satan değil, bilgi satan ülke haline gelmesi hedefleniyor.
Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından açıklanan Ar-Ge paketinde tasarım faaliyetlerinin desteklemesi, Ar-Ge yatırımlarının ve Ar-Ge personelinin istihdamının artırılması amaçlanıyor. Ayrıca üniversite sanayi işbirliğinin güçlendirilmesi, bilişim sektöründeki firmaların güvenli ve kaliteli yazılımlar geliştirmelerini sağlamaya yönelik standart belirleme ve yetkilendirme sisteminin getirilmesi öngörülüyor. Devrim niteliğindeki bu adımlar, Türkiye’nin bir taraftan güvenlik gibi sorunla terörle mücadele ederken aynı zamanda büyük atılımların da öncüsü olacak bir perspektife sahip olduğunu gösteriyor.
Markalaşma için önemli adım
1 Mart itibarıyla birçok yenilik uygulanmaya başlayacak. Daha rekabetçi ürünler için tasarım merkezleri hayata geçirilecek. Kurulacak olan tasarım merkezlerinin de Ar-Ge merkezlerine sağlanan destek ve muafiyetlerden yararlanması sağlanacak. Tasarım merkezlerinin kurulmasıyla katma değerli üretim, markalaşma ve uluslararası pazarlara açılma yönünde önemli bir adım atılmış olacak.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde de tasarım faaliyetleri desteklenecek. Böylelikle katma değeri yüksek teknolojik ürünlerin ortaya çıkması sağlanacak.
Ar-Ge ile sanayinin yapısal dönüşümü
Sektörel farklılıklara göre Ar-Ge personeli sayısı farklılaştırılacak. Bu kapsamda özellikle ilaç, tıbbi cihaz, tohumculuk, gıda ve biyoteknoloji gibi alanlarda faaliyet gösteren firmaların Ar-Ge merkezi kurması özendirilecek.
KOBİ’lerin Ar-Ge ve tasarım ihtiyaçlarını sipariş yoluyla karşılamaları sağlanacak. Firmaların ortak proje yapmaları desteklenecek.
Araştırmacıya tam destek
Lisansüstü ders saatleri muafiyet kapsamına alınacak. Buralarda çalışan personelin, projelerle ilgili dışarıda geçirmeleri gereken süreler muafiyet kapsamına alınarak, daha yenilikçi ve daha rekabetçi ürünlerin üretilmesi desteklenecek.
Gelir vergisi istisnaları eğitim düzeyine göre artırılacak. Türk uzmanın bulunmadığı hallerde ihtiyaç duyulan yabancı istihdamı kolaylaştırılacak.
Ar-Ge Merkezlerinde temel bilimler mezunlarının istihdamı desteklenecek. Doktora sonrası araştırmacılar desteklerden yararlanacak.
İhtisas (Tematik) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nin hayata geçirilerek, öncelikli ve stratejik sektörlerde (bilişim, sağlık, biyoteknoloji, nanoteknoloji, savunma, uzay, havacılık vb.) odak Ar-Ge yapılarının kurulması sağlanacak.
Yenilikçi firmalara doğrudan girişim sermayesi sağlanacak. Bu sayede işletmelerin finansman kaynaklarına erişimi kolaylaştırılacak. “Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi”nin kapsamı genişletilerek, yerli ve yenilikçi firmalar kamu alımlarıyla desteklenecek.
Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri kapsamında dışarıdan temin edilen ürünlere “Gümrük Vergisi İstisnası” uygulanacak. Yenilikçi iş fikirlerine sağlanan Teknologirişim Sermaye Desteği üst limiti 5 katına çıkarılacak.
Üniversite-sanayi işbirliği
Öğretim üyelerinin üniversite-sanayi işbirliği gelirlerinden yapılan kesintiler yüzde 85 oranında kaldırılacak.
Öğretim üyelerinin Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri’nde kısmi süreli ya da sürekli çalışabilmeleri sağlanacak. Bu sayede bilgini ticarileştirilmesi teşvik edilecek.
Bakanlık tarafından projelerde görevlendirilen öğretim üyelerine ödenen ücretlerin döner sermaye kapsamı dışında tutulması yoluyla, projelerin kalitesi artırılacak.
Başarılı öğrencilere destek
Bilişim sektöründeki firmaların nitelik ve yeterliliklerini belirlemeye yönelik yetki belgesi verilecek. Bakanlık tarafından yürütülen destek programları (San-Tez, Teknogirişim, Teknopazar) devredilerek benzer programlar arasındaki uyum ve koordinasyon sağlanacak.
Kamu destekli projelerde görev alan bursiyerlere sigorta imkânı sağlanacak. Belirli ulusal ve uluslararası bilimsel yarışmalarda ilk üçe girenlere, ilgili dallarda lisans programına yerleştirilmeleri aşamasında ek puan verilecek. Lisansüstü projelerde çalışan öğrencilere burs ödenebilmesi sağlanacak.
Yönetici şirketi mülkiyetindeki taşınmazlar emlâk vergisinden muaf tutulacak. Kurulmasından 3 yıl süre geçmesine rağmen mücbir sebepler dışında herhangi bir faaliyette bulunmayan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nin hükmi şahsiyetleri sona erdirilecek.
Süreç hızlanıyor, bürokrasi azaltılacak
Organize Sanayi Bölgeleri’nde (OSB) kurulan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nin onayı ile ruhsat ve izin işlemlerinin OSB idarelerince gerçekleştirilmesi sağlanacak.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nden Bakanlık tarafından istenilen veriler, dijital ortamda alınarak iş ve süreçlerin hızlandırılacak ve bürokrasi azaltılacak.
Kira üst limitleri gerektiğinde Bakanlık tarafından belirlenecek. KOSGEB temsilcisinin Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Değerlendirme Kurulunda yer alması sağlanacak.
