Çalışmaya göre, bin 100 lira maaş alan 80 yaşındaki bir emekliye 2 bin 200 lira maaş verilmesi, yaşı düştükçe de bu oranın aşağı çekilmesi üzerinde duruluyor.
Emekliler arasında yaşça büyüklerin aldığı emekli maaşına aynı miktarda yaşlılık aylığı bağlanacak. Böylece uzun süredir emekli olan, ancak geçim sıkıntısı çeken çok yaşlı kişilerin hayatta iken geçim şartları biraz daha iyileştirilmiş olacak. Kişinin vefatı halinde aldığı emekli maaşı kısmı üzerinden bakmakla yükümlü olduğu kişilere dul ve yetim aylığı bağlanacak. Çalışmaya göre bin 100 lira maaş alan 80 yaşındaki bir emekliye 2 bin 200 lira maaş verilmesi, yaşı düştükçe de bu oranın düşürülmesi üzerinde duruluyor. Türkiye’de aktüeryal dengesi 1990’lı yıllarda bozulan sosyal güvenlik sisteminde 40’lı yaşlarda emekli olan kişiler nedeniyle emekli sayısı çalışan sayısının yarısına ulaştı. Avrupa ülkelerinde 4 kişinin 1 emekliye baktığı ancak, Türkiye ise 2 kişinin 1 emekliye baktığı sistem nedeniyle sayıları 20 milyonun üzerinde olan çalışan sayısı karşılığında 10 milyon 940 bin kadar emekli bulunuyor.
UZUN EMEKLİLİKTE GEÇİM ZOR
Emekli sayısının fazlalığının yanı sıra, emeklilikte geçen ömürlerinin uzunluğu da dikkate alındığında sadece aldığı maaşla geçinmek zorunda kalan bu kesimlerin geçim sıkıntısına düşmesine yol açıyor. Hükümette bu kapsamda önümüzdeki dönem emeklilik sistemine ilişkin ciddi adımlar atmaya hazırlanıyor. Temmuz ayında uygulamaya giren 1000 liranın altında maaşı olan emeklilerin aldığı ücretlerin bin 100 liraya tamamlanmasının ardından, seçim hükümetinde Başbakan Yardımcısı olan Cevdet Yılmaz bunun yanında seçimlerin ardından maaşları bin 200 lira olan emeklilere de 100 liralık bir artışın yapılacağı müjdesini vermişti.
‘YAŞLILIK AYLIĞI’ BAĞLANACAK
Emekliler için daha kapsamlı bir çalışmanın yapıldığı da ortaya çıktı. Ekim ayında Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından seçim beyannamesi ile kamuoyuna açıklanması beklenen çalışmada, aktüeryal dengesi 1990’lı yıllarda bozulan sosyal güvenlik sisteminde bugüne kadar daha çok maaş düzeyinde oransal artışların dikkate alınıyordu. Şimdi üzerinde çalışılan sistemde emekliler arasında yaş aralığına göre ‘yaşlılık aylığı’ gibi bir formülle aylık bağlanması planlanıyor. Böylece yaşı ileri seviyede olan emeklinin aldığı maaş miktarı kadar ayrıca bir ‘yaşlılık aylığı’ bağlanacak.
EK MAAŞ YÜZDE 100’E VARIYOR
Geçim durumunun da dikkate alınacağı çalışmada örneğin 75-80 yaş aralığındaki emeklinin aldığı bin 100-bin 200 liralık emekli maaşına aynı miktarda ‘yaşlılık aylığı’ bağlanarak 2 bin 200-2 bin 400 liraya çıkarılacak. Yine 70-75 yaş aralığındaki emekli için ise aldığı maaşın % 80’i oranında bir artış, yaşı 65-70 aralığında olanların maaşına % 60-65 oranında bir artış yapılması üzerinde duruluyor.
Yaşlılık artışı dul ve yetime kalmayacak
‘Yaşlılık aylığı’ şeklindeki ek yeni maaş emekli kişinin hayatta olduğu sürece uygulanacak. Geçim ve bakım sıkıntısının azaltılması amacıyla verilecek ek artış emeklinin vefatında kesilecek. Böylece emeklinin emekli maaşı dul ve yetimlerine maaş olarak bağlanmasında baz alınırken, ek verilen ‘yaşlılık aylığı’ dul ve yetimlerine maaş bağlanmasında uygulanmayacak. Bu yöntemle yaşlılıktan kaynaklı geçim ve bakım sıkıntısının giderilmesi için verilen yüksek artışın genç emekliye geçmesi önlenmiş olacak.
Genç ve çalışan emekli formül dışı
Sistem ile genç yaşta emekli olanların emekli maaşlarında ‘yaşlılık aylığı’ gibi bir düzenleme olmayacak. Genç emeklinin ayrıca çalışmasından dolayı böyle bir uygulamanın olmayacağını ifade eden yetkililer, 65 yaş sınırının altına uygulanmayacağını belirttiler.
Haber7