Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Eylül ayı ve Ocak-Eylül dönemine ilişkin bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Şimşek bunu yanında bütçe beklentilerine, genel ekonomik duruma ve AK Parti’nin ekonomik vaatlerine dair değerlendirmelerde bulundu.
Mehmet Şimşek’in açıklamasında öne çıkan başlıklar şöyle oldu:
* Çin ekonomisinin yumuşak inişi başarabilmesi önemli bir konu. Çin, emtia, Fed’in faiz artırması, jeoppolitik gerginlikler ve siyasi belirsizlikler ekonomiler üzerinde etkili olan başlıca faktörler.
* Gelişmekte olan ülkeler için bir tek çıkış yolu var o da reform. Türkiye’de bu çıkış yolunu bulacaktır.
* En büyük ticaret ortağımız Avrupa durgunluk içindeydi, toparlanmaya başladı ancak bizi de bir süre aşağı çekti. Ortadoğu ise tam bir kaos. Amerikan Merkez Bankası’nın atacağı adımlar bütün ekonomileri ilgilendiriyor.
* Büyüme bu sene muhtemelen yüzde 3 olacaktır. Türkiye’deki yüze 3 büyüme bu konjonktürde başarıdır.
* İşsizlik nispeten yüksek ancak işgücüne katılma artıyor o yüzden Türkiye gibi bir ülke için bu normal.
* Türkiye seçimden sonra tekrar istikrarı yakalar ve enflasyonu tüm olumsuzluıklara rağmen tek hanede tutuyoruz, uzun vadede yüzde 5’lere ardından daha da düşürmeyi planlıyoruz.
* Cari açık azalıyor. Cari açıkta azalma daha da büyük olabilirdi ancak parite bunu engelledi. Ara malların önemli bir kısmı dolar cinsinden, nihai ihracatın önemli bir kısmı euro cinsinden, o yüzden parite açığın daha da çok azalmasına engel oldu.
* İç talepte ılımlı büyüme devam edecek, petrol fiyatları düşük kalacak. Bunlar cari açığın azalmasında önemli faktörler olacak. Olumsuz faktörler ise turizmin etkilenmesi, Rusya ve Ortadoğu gibi ticaret ortaklarımızın ticari ve siyasi sıkıntıda olması, Euro/Dolar paritesi.
* Türkiye’nin gelişmekte olan ülkelerden pozitif yönde ayrışacağını ve tekrar büyüme patikasına ulaşacağına inanıyorum. Mucizevi değnek yerine geçecek olan şey yapısal reformlardır. Bunun daha kısa bir yolu yoktur.
* Gelelim bütçe performansına. 2015 Eylül 2015 Eylül ayı ve ilk 9 ay bizim bütçe hedeflerimizle son derece uyumlu geçti. Emekli aylıklarının bayram öncesi verilmesi ek 4 milyar lira borç getirmiştir. Faizde de dönemsellik yaklaşık 2 milyar liraya denk geldi. İlk 9 ayda bütçe giderleri yüzde 13 arttı. Bütçe gelirleri yüzde 13 artarak 354 milyar lira oldu.
* Yazar kasa pos ile matrahımız 11 milyar lira arttı.
* Vergi gelirleri yüzde 15,3 arttı
* 2015 sonunda 503 milyar lira bütçe geliri, 478,5 milyar lira bütçe gideri ve 24,5 milyar lira açık bekleniyor.
* Yatırım ve personel dışındaki harcamaları deflatör kadar artıracağız.
* 2016-2019 döneminde orta-üst gelir grubuna gireceğiz.
* Geçici bütçe dışında bir çözüm yok. Çünkü bütçe kanun ile yapılıyor. Şu durumda parlamentoda geçici bütçe kanunu yapılacak.
* 2015 yılında savunma için 47,4 milyar lira 2016’da 55 milyar lira harcama yapılmasını öngörüyoruz.
KAMUYA PERSONEL ALIMI
* 2016 yılında kamuya 74 bin persone alınması planlanıyor.
* 2016’da sosyal yardımlar 41,6 milyar lira olacak.
* Bugün bin lira olan berkar kişi asgari ücreti 2016’da bin 300 lira olacak.
* Vergi gelirlerinin dörtte biri, 106,5 milyar lira eğitime aktarılacak. Eğitim harcamaları 2016’da yüzde 22 artacak.
* Vergi artışı planlanmıyor.
OVP VE YENİ GELİR HESABI
Mehmet Şimşek Orta Vadeli Programda gelir hesabının değiştirilmesi ile ilgili olarak şunları söyledi:
Hükümetin dolar kuru tahmini olmaz. Hiçbir zaman kur tahminimiz olmamıştır. OVP’de piyasadaki tahminleri hesaba katıyoruz. Biz bütçeyi yaparken mevcut olan kur ile şimdiki kur arasında oldukça büyük bir fark oluştu. Ayrıca geçici bir hükümet var. Bu şartlarda gelir hesabında satınalma gücü paritesini esas aldık.
3 bin dolardan 9 bin dolara çıkardık geliri. AK Parti döneminde refah artmıştır.